ISPANAK KAYNAKLI ZEHİRLENMEDE BAKANLIĞIN AÇIKLAMASI

100’den fazla sayıda insanın ıspanaktan zehirlendiği haberi geçen hafta ülke gündeminde  ön sıralarda yerini aldı.  Tarım ve Orman bakanlığı birkaç gün içinde zehirlenmenin nedeni hakkında bir açıklama yaptı. Muhtemelen bu açıklama ile her şeyin kısa zamanda normale döneceği düşünüldü. Ama, öyle olmadı. Açıklamanın üzerinden yaklaşık on gün geçmesine rağmen halk ıspanak tüketmekten kaçınıyor.

Bakanlığın  açıklamasında  zehirlenmelerin  ıspanak demetleri içine karışan yabancı otlardan kaynaklandığı belirtildi. Bu açıklama halkın kaygılarını gidermek için yeterli olmadı. Bence, bakanlık açıklamasında sorunun nedeni olarak ileri sürülen  hususlarda   halkın  ikna olabileceği bazı başka bilgiler de verilmeliydi. Örneğin,  hastalanan her kişinin kan testinde yabancı otlarda bulunabilen  ve soruna neden olduğu bildirilen atropin ve scopolamin gibi kimyasalların olduğunu  gösteren raporlar açıklanabilirdi. Ispanak için kullanılan spesifik tarım ilaçlarının  aktif kimyasallarının sorunlu ıspanak partilerinin hiç birinde rastlanmadığına dair raporlarda kamuoyuyla paylaşılabilirdi. Ayrıca, hastalanan kişilerden alınan bilgilerle zehirlenmeye neden olan ıspanakların hangi bölge ve tarlalardan geldiği belirlenebilir böylece, sorunlu tarlaların nerede ve dikkatsiz üreticilerin kimler olduğu açıklanabilirdi.  Bu zehirlenme niçin ve neden şimdi oldu sorusunun cevabı henüz alınamadı.

Gıda zincirinde böyle vakalar  olabilir. Muhtemelen önümüzdeki yıllarda da buna benzer durumlarla karşılaşacağız. Önemli olan husus, başta yasal kuruluşlar olmak üzere ilgili kamu ve sivil kuruluşların şeffaflık, doğru bilgi ve etkin iletişim ilkeleri ile olaylara yaklaşabilmesidir. Böyle davranılmayan her durumda olay daha karmaşık hale gelmektedir.

Prof. Dr. Nezih Müftügil/Kasım 2019